علامه سید مرتضی عسکری رحمة الله علیه

علامه سید مرتضی عسکری در سال 1293 شمسی در سامراء در خاندان علم و دانش پرور عریقی متولد شد. پدر بزرگوار ایشان، آیت الله سید محمد حسینی معروف به شیخ الاسلام فرزند آیت الله سید اسماعیل شیخ الاسلام و داماد آیت الله میر محمد شریف عسکری تهرانی معروف به خاتمة‌المحدثین بود.

ایشان از ده سالگی به حوزه های علوم دینی پای گذاشت، مقدمات و بخش هایی از سطوح را در همان شهر تحصیل کرد و در سال 1310 شمسی در عصر مرجعیت آیت الله العظمی حائری به حوزه علمیه قم مشرف و ادامه دروس سطوح را در محضر بزرگانی همچون آیت الله شیخ محمدحسین شریعتمدار ساوجی و آیت الله سید شهاب الدین مرعشی در فقه و اصول و لمعه و قوانین و رسایل و مکاسب و بخشی از کفایه را تعلم کرد. وي سپس از آنجا به سامراء بازگشت و ادامه کفایه و فقه اجتهادی و اصول خارج را از اساتید بزرگ آن شهر از جمله آیت‌الله آقا میرزا حبیب الله اشتهاردی و آیت‌الله سید محمدرضا شوشتری تحصیل کرد.

ایشان در سن  قریب 20 سالگی اولین حرکت اجتماعی خود را با تأسیس مدرسه‌ای کوچک در سامراء شروع کرد و بعدها این کار را در شهر کاظمین(1363هـ.ق) با تأسیس مدرسه ابتدایی ادامه داد. این مدارس بعدها به شهرهای بصره، دیوانیه، حله، کاظمین و نعمانیه پای نهاده و در مقاطع مختلف مهدکودک، دبستان و دبیرستان ، دخترانه و پسرانه و مراکزی برای تعلیم و تربیت بزرگسالان  گسترش یافت و بعدها در سال 1384هـ.ق. به تأسیس یک دانشگاه با دو دانشکده علوم اسلامی و ادبیات عربی ادامه یافت. این مجموعه بزرگ و بسیار موثر تا زمانی که ایشان از عراق هجرت کرده و به لبنان و بعد به ایران آمد، برپا بود و در سال 1389هـ.ق. به دست دولت بعثی عراق نابود شد.

یکی دیگر از حرکات اجتماعی بزرگ ایشان، مبارزات سیاسی گسترده‌ای بود که از عصر دولت پادشاهی عراق تا عصر حزب بعث برای احقاق حقوق شیعيان عراق انجام داد. ایشان در این دوران در راس روحانیان مبارز عراق بود و شهدای بزرگی چون آیت‌الله سید محمدباقر صدر و سید مهدی حکیم و سید محمدباقر حکیم در شمار این گونه از علما قرار داشتند که ايشان سرانجام با روبرو شدن با خطر اعدام از عراق گریخت.

یکی دیگر از کارهای اجتماعی ایشان تشکیل و تاسیس صندوق خیریه ای بود که با برپا کردن دو درمانگاه و سپس شروع به ایجاد یک بیمارستان بزرگ ادامه یافت و با بیرون آمدن از عراق به سرنوشت نامعلومی گرفتار شد و این مجموعه کاری شبیه به کمیته امداد امام انجام می‌داد.

از بزرگترین کارهای علامه تحقیقات نوینی است که شهرت ایشان بیشتر مرهون آن است. این تحقیقات کارهای نو و روشهای نوینی در تحقیقات اسلامی پدید آورد و در واقع راه نوینی در تبیین اسلام شیعی و دفاع از آن بود. اولین نمونه از این گونه تحقیقات در سال 1375ه.ق به نام "عبدالله بن سبا و اساطیر اخری" نشر یافت که در عالم اسلام شهرت یافت و تاثیرگذار شد و در مجله الازهر، دو مقاله و نقد در مورد آن نوشته شد.این کتاب تا حدود 4 جلد ادامه یافت. بعد از ان "خمسون ومئة صحابی مختلق"(يكصد و پنجاه صحابى ساختگى) در سه جلد  و "معالم المدرستین" در 3 جلد و "القران الکریم و روایات مدرستین"در  3 جلد  و سر انجام محموعه بزرگی از رساله های کوچک به نام بر گستره کتاب و سنت، بخشی از تالیفات ایشان می‌باشد. این کتابها به زبانهای انگلیسی، فارسی، ترکی و اردو و بخشی از آنها به زبانهای ایتالیائی، روسی و ...  ترجمه و نشر  شده اند.

علامه بیش از سی و پنج سال قبل به ایران آمد و ازهمان ابتدا به ادامه راهی که در عراق آغاز کرده بود، پرداخته، تبلیغ و ترویج و تحقیق و خدمت به محرومان و اقامه جماعت و بعدها تاسیس مراکز علمی همچون دانشکده علوم اسلامی را وجهه همت خویش قرار داد. امروز دانشکده اصول الدین که سالها از تاسیس آن می‌گذرد، در شهر های قم، دزفول و تهران در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا مشغول و کار پرورش محقق را بر عهده گرفته است.

مرحوم آيت‌الله العظمي گلپايگاني به علامه عسگري نامه‌اي نوشتند و در آن نامه ذكر كردند كه من از شما خواهش مي‌كنم كه اسم من را در دانشكده خودتان بنويسيد تا روز قيامت جزو خدمت‌گزاران دانشكده اصول دين محشور شوم.

بحث‌‌هاي علمي و مناظرات ايشان با دانشمندان مذاهب و اديان گوناگون جهان، بسيار روشنگرانه و منحصر به فرد است و بسياري از اين مباحثات به صورت کتاب انتشار يافته‌اند. علامه عسکري، رياست دانشكده اصول‌الدين را که خود بنيانگذار آن بوده‌اند، بر عهده داشتند.

ايشان در سومين همايش چهره‌‌هاي ماندگار در مهر ماه سال 82 به عنوان يكي از نخبگان فرهيخته و برجسته علمي ـ فرهنگي معرفي شدند. همچنين بزرگداشت علامه عسکري در سومين اجلاس مجمع جهاني اهل بيت ـ عليهم‌السلام ـ در تابستان سال 1382 در تهران برگزار شد.

گزيده فعاليت‌‌ها و آثار علمي علامه عسکري

الف) _{^{تأليفات عربى}}

1ـ مئة و خمسون صحابى مُختلَق (سه جلد)؛ ترجمه فارسي: يكصد و پنجاه صحابى ساختگى.

2 ـ عبدالله ‌بن سبا و أساطير أخرى (دو جلد)؛ عنوان ترجمه فارسي: عبدالله ‌بن سبا و ديگر افسانه‌‌هاي تاريخي.

3ـ أحاديث ام‌المومنين‌ عـائشـه؛ ترجمه فارسي: نقش عايشه در تاريخ اسلام.

4ـ معالم المَدرستَين (سه جلد)؛ ترجمه فارسي: ويژگي‌‌ها و نشانه‌‌هاي دو مكتـب.

5ـ القرآن الكريم و روايات المدرستين (سه جلد).

6 ـ عقائد الإسلام من القرآن الكريم (سه جلد)؛ عنوان ترجمه فارسي: عقايد اسلام در قرآن.

7ـ قيام الأئمّة بإحياء الدين (چهارده جلد).

8ـ دورالأئمّة فى إحياء السنّة.

9ـ مقدّمة «مرآة العقول فى شرح أخبار آل الرسول» (دو جلد).

10ـ مقدمه براي کتاب سيري در صحيحين محمدصادق نجمي.

11ـ مع أبى‌الفتوح التليدي فى كتابه: «الأنوار الباهرة».

12ـ مع الدكتور الوردى فى كتابه: «وعّاظ السلاطين» (جلد اوّل).

13ـ آراء و أصداء حول‌ عبدالله‌ بن‌ سبـا و روايـات‌ سيف‌ في‌ الصحف‌ السعوديه.

14ـ طبّ الرضا علیه السلام و طبّ الصادق علیه السلام.

15ـ مصطلحات إسلامية.

16ـ مصطلحات قرآنية.

17ـ الإحتفال بذكرى الأنبياء و عباداللّه الصالحين.

18ـ الصحابي و عدالته.

19ـ خلفاء المدرستين.

20ـ من حديث النبي صلی الله علیه و آله و سلم : يكون لهذه الأمّة أثنا عشر إماما.

21ـ على مائدة الكتاب و السنّة (16 جلد):

السجدة على التربة؛ البكاء على الميت؛ زيارة قبور أنبياء و أئمّة و الصلحاء؛ التوسّل بالنبى صلی الله علیه و آله و سلم  و التبرّك بآثاره؛ الصلوات على محمد صلی الله علیه و آله و سلم  و آله؛ يكون لهذه الأمّة اثنا عشر قيّما؛ عدالة الصحابة؛ عصمة الأنبياء؛ البناء على قبور الأنبياء و الأولياء؛ الشفاعة؛ البَداء؛ الجبر و التفويض و القضاء و القَدَر؛ صلاة أبى بكر؛ المتعة أو الزواج المؤقّت؛ شيعة اهل البيت علیه السلام و... .

22ـ حديث الكساء من طُرق الفريقين؛ ترجمه فارسي: حديث كساء در كتب‌ معتبر مكتب‌ خـلفـا و مكتـب‌ أهل‌ بيت‌ و روايات‌ صلوات‌ بر محمد و آل‌ محمـد صلی الله علیه و آله و سلم.

23 ـ تعليم‌ الصلاة‌ 24ـ المصحف فى روايات الفريقين.

25ـ صفات الله ـ جلّ جلاله ـ فى روايات الفريقين.

26ـ آية التطهير فى مصادر الفريقين.

27ـ آخرين‌ نماز پيامبر (ترجمه صلاة ابي بکر).

28 ـ در راه‌ وحدت‌، ترجمه‌ و نگارش‌: ع‌. م‌. سردارنيـا، تهـران‌: بـنيـاد بعثـت‌، 1361.

ب) _{^{تأليفات فارسي}}

ـ اديان آسمانى و مسأله تحريف.

ـ نقش ائمّه علیه السلام دراحياي دين (چهارده جلد).

ـ بر گستره كتاب و سنّت (16 جلد):

تاريخ حديث پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، شيعيان اهل بيت علیه السلام، ازدواج موقّت در اسلام، توسّل به پيامبر خدا، بَداء يا محو و اثبات الهي، صفات خداوند در دو مكتب، شفاعت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، آيه تطهير، عصمت انبيا، ايجاد بنا بر قبور انبيا و اوليا، سنّت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم در گريه بر ميت، سنّت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم  در زيارت قبور، سنّت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم در سجده بر تُربت، سنّت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم در صلوات، سنّت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم در زيارت انبيا و صُلحا، قرآن در دو مكتب.

علامه عسگري شب يكشنبه ، (25 شهريور 1385 مصادف با 4 رمضان 1428 و 16 سپتامبر 2007 ) در سن نود و هشت سالگي در بيمارستان ميلاد تهران جان به جان آفرين تسليم كرد.

تنظیم برای تبیان حسن رضایی گروه حوزه علمیه

منبع : همشهری آنلاین ،دانشکده اصول الدین